Wapen jezelf tegen ransomware in 18 stappen

05 Direct uitschakelen

Er is kleine kans dat je merkt dat ransomware om zich heen begint te grijpen en bezig is om je bestanden onleesbaar te maken. Merk je dit wel, dan is het dringende advies om je systeem direct uit te schakelen. Je Windows-installatie kun je meestal als verloren beschouwen. Als je de harde schijf uitbouwt en via een usb-adapter aan een andere computer hangt, heb je mogelijk kans om nog iets van je data te redden. Verwijder uiteraard direct de netwerkkabel uit je computer of schakel je wifi-adapter uit. Voor wifi is op de meeste laptops een sneltoets aanwezig die werkt via een Fn-toetscombinatie, of een fysiek schuifje. Ontkoppel ook externe apparatuur en je NAS.

06 In de cloud

Het is een fabel dat je veilig bent tegen ransomware als je je gegevens bewaart in de cloud. Dit geldt niet voor specifieke cloud back-updiensten waarbij versies of snapshots worden bijgehouden, maar wel voor OneDrive, Dropbox en Google Drive. De meeste clouddiensten werken met synchronisatie. Als je iets aanpast op je computer in bijvoorbeeld je Dropbox, veranderen de gegevens vrijwel direct ook bij de clouddienst. Een document wordt door ransomware onleesbaar gemaakt met encryptie op je computer en vervolgens gesynchroniseerd naar je clouddienst. Bij onder andere Dropbox is het wel mogelijk om een eerdere bestandsrevisie terug te zetten. Omdat dit per bestand werkt en je dus niet in één keer de volledige clouddienst kunt herstellen naar bijvoorbeeld eergisteren, ben je dagen (of weken!) bezig om je bestanden te herstellen. Een back-updienst met versiebeheer heeft dit probleem niet. Voorbeelden zijn CrashPlan en Carbonite. De oplossingen bieden goede bescherming tegen de gevolgen van ransomware, maar goedkoop zijn ze niet.

Werkt een beetje

07 RDP

Ransomware misbruikt ook soms RDP. Met dit onderdeel, voluit 'Remote Desktop Protocol', kan je systeem op afstand worden overgenomen. Deze zakelijke functie wordt ook door sommige thuisgebruikers gebruikt, maar als je RDP nooit gebruikt kun je dit onderdeel beter uitschakelen. Start het programma SystemPropertiesRemote.exe als beheerder, bijvoorbeeld via Windows-toets+R of een zoekopdracht in je startmenu. Schakel alle opties die verbinding mogelijk maken uit.

08 Volledige bestandsnaam tonen

Windows verbergt standaard de extensie van bekende bestandstypen. Het bestand 'leesmij.pdf' wordt in de Windows Verkenner getoond als 'leesmij'. Hierdoor zie je niet dat het om een pdf-bestand gaat. Ransomware kan zich in een uitvoerbaar bestand vermommen als 'leesmij.pdf.exe'. De extensie .exe geeft aan dat het om een uitvoerbaar bestand gaat. Dit voorbeeldbestand wordt getoond door Windows als 'leesmij.pdf' waardoor je misschien achteloos denkt dat het om een pdf-bestand gaat. In werkelijkheid wordt het exe-bestand uitgevoerd en begint, als je beveiligingssoftware niet ingrijpt, de ellende. Open Windows Verkenner, klik linksboven op Organiseren, kies Map- en zoekopties en ga naar het tabblad Weergave. Verwijder het vinkje bij Extensies voor bekende bestandstypen verbergen.